- Nederland.TVJongeren.TVNederland.TVSporten.TV
- Amusement.TVKennis.TVNieuws.TVVoetbal.TV
- Beurs.TVKinderen.TVOnrecht.TVWeer.TV
- Cultuur.TVKook.TVOranje.TVWoon.TV
- Formule1.TVLachen.TVPolitiek.TV
- Gamen.TVMensen.TVReis.TV
- Geloof.TVMode.TVSerie.TV
- Gezondheid.TVMuziek.TVSpeelfilm.TV
- Informatief.TVNatuur.TVSpelletjes.TV
Wildernis onder water - Alle afleveringen
Sommige soorten natuur zijn echt typisch voor ons waterlandje. Neem de haring, niet voor niets de naamgever van het Haringvliet. Of de purperreiger in Kinderdijk, het icarusblauwtje op een bloemrijke dijk en het groot blaasjeskruid in de boerensloot. Soorten om te koesteren en te beschermen. Dat is niet altijd even makkelijk, maar er wordt van alles ondernomen om ervoor te zorgen dat deze soorten kunnen groeien en bloeien in oer-Hollandse natuur.
In Nederland is bijna elke vierkante meter in gebruik voor wonen, werken en recreëren. De natuur komt daarbij soms in de knel. De bever is daar een goed voorbeeld van. Deze geweldige waterbouwer heeft ruimte nodig, maar die is er niet altijd. Gelukkig wordt er steeds meer rekening gehouden met ruimte voor natuur, waardoor er in Heerhugowaard weer kranswieren groeien, de bot weer van de Waddenzee de rivier op kan trekken en het gentiaanblauwtje in Drenthe volop klokjesgentiaan kan vinden om haar eitjes af te zetten.
Door onderzoek te doen leren we wat de natuur nodig heeft om te kunnen overleven. Neem de reusachtige meerval. Welke obstakels komt hij tegen in zijn leefgebied? Wat kunnen we doen om deze vis te helpen? En we nemen de kwetsbare vuursalamander, de verdwenen Bataafse stroommossel en het bijzondere, oeroude veenmos onder de loep.
Zodra de natuur een beetje geholpen wordt, gebeuren er mooie dingen. Zoals in Amsterdam, waar in de Ringvaart geen bootjes meer varen en er nu prachtig leven onder en boven water te zien is. Of zoals in Noord-Brabant, waar beken zijn hersteld en poelen zijn aangelegd waardoor de lieflijke weidebeekjuffer en de prachtige felgroene boomkikker er in hun element zijn. Hoe sterk de natuur is, is ook te zien aan kiezelwieren, die al vele miljoenen jaren bestaan en nog steeds in ons water voorkomen. De steltkluut, die in ons land is neergestreken, heeft het hier bijzonder naar zijn zin in een nieuw gecreëerd natuurgebied.
Dieren trekken van nature, wat niet altijd even makkelijk is. Zo komt de lepelaar naar Nederland om te broeden en zwemt de driedoornige stekelbaars van het zoute naar het zoete water langs onze kusten. En in een steeds veranderende wereld komen er ook nieuwe soorten bij, zoals de exotische vuurlibel, die zelfs in Groningen te vinden is. Ook de Amerikaanse rivierkreeft lijkt zich overal in ons land permanent gevestigd te hebben, maar of we daar nu blij mee moeten zijn, is nog maar de vraag.
De natuur is veerkrachtig en met een beetje hulp van de mens krijgt ze daarvoor ook de ruimte. Zo is de zeer zeldzame wolfsmelkpijlstaart nu te vinden in het Millingerduin bij Nijmegen. Het leefgebied van de vinpootsalamander bij Tilburg is gered en de bittervoorn komt weer volop voor in het prachtige heldere water van het Pompveld. In de Amsterdamse Houthavens kan iedereen de capriolen van een kolonie visdiefjes bewonderen.
De mens heeft een grote stempel gedrukt op het landschap van Nederland. Bijna alle natuur in ons land is ooit door mensenhanden gemaakt, meestal met een economisch doel. Nu zijn dezelfde plekken opnieuw aangepakt door de mens; dit keer met de natuur als doel. Het resultaat is vaak verrassend. Het heldere water in de Leuvenumse Beek was ooit bedoeld voor de textielindustrie op de Veluwe, maar maakt nu deel uit van een wereldberoemd natuuronderzoek. En het water in de Haagse Beek, dat ooit werd gedronken door de graven van Holland, is nu het tehuis van de modderkruiper en een snoek. Hij zwemt pal onder het torentje van de minister-president.
In de Randstad liggen uitgestrekte veenplassen waar mensen al sinds de vorige eeuw genieten van het water. Maar de plassen liggen in de drukbevolkte Randstad en zijn in het verleden sterk vervuild. We zijn nog altijd aan het opruimen. In de Reeuwijkse Plassen gaan de beheerders de strijd aan met vervuilende fosfaten en tot ieders vreugde is er sinds kort een verbetering te zien. Het water is alweer twee keer zo helder en de wildernis onder water keert langzaam terug. In Nieuwkoop is men al verder. De bekendste onderwaterfotograaf van Nederland maakt nooit eerder vertoonde beelden van ons veenlandschap onder de waterspiegel.
Natuurlijke beken en rivieren in Nederland zijn geen vanzelfsprekendheid meer. Henny Brinkhof neemt ons mee naar de stuwwal bij Nijmegen, waar diep uit de grond glasheldere beken ontspringen. In Groesbeek stroomde het glasheldere water regelrecht het riool is, vanwege de aanleg van wegen in de jaren 70, totdat waterschap, gemeente en bewoners de handen ineensloegen en de natuurlijke beek herstelden. Verderop in Twente zijn ook de Dinkel en de Overijsselse Vecht hersteld. Fotograaf Christophe Brochard vindt er bijzondere libellensoorten. We zien spectaculaire beelden van het landschap boven, maar vooral onder de waterspiegel.
De natuur houdt van geleidelijke overgangen tussen land en water, zout en zoet water, zee en rivieren. Van zeldzame vogels tot kleine kreeftjes en insecten, het is de natuur die hoort bij de zeemonding van grote rivieren, zoals vroeger de Zuiderzee en nu de Maas in Rotterdam. Kenmerkend voor dit soort gebieden is ook de aanwezigheid van getijden en zandplaten, waar dieren voedsel kunnen vinden. Maar de oevers van de Maas zijn vooral bestemd voor het aanleggen van schepen en de Afsluitdijk heeft een eind gemaakt aan de natuur die de Zuiderzee ooit rijk was. Gelukkig gloort er hoop aan de horizon.
Zodra de lente begint, gaan vissen massaal op weg naar andere gebieden om zich voort te planten of op te groeien. Zo verschijnen voor de kust van Nederland elk jaar miljoenen glasaaltjes. Deze jonge palingen komen aan na een spectaculaire reis van meer dan 5000 kilometer vanuit de Sargassozee bij Mexico. Op de route het land in liggen echter talloze sluizen en nog eens honderden ondoordringbare gemalen, met dramatische gevolgen voor de overlevingskansen van de vissen. Vrijwilligers Ton en Rudi zijn betrokken bij acties om vissen te helpen de polders van Midden-Delfland te bereiken.
Zodra de koude wintermaanden in zicht zijn, komt de waternatuur massaal in actie. Waterplanten ontwikkelen slimme tactieken om de kou te overleven en sommige insecten maken zelfs 'antivries' aan tegen de vorst. Om de kou voor te zijn, verlaat de paling zo snel mogelijk ons land. Eén dier voelt zich heel goed thuis in de winter: de boerenaal, een zeldzame zoetwaterkabeljauw, plant zich juist voort onder het ijs. Duikers Matthijs de Vos en Arthur de Bruijn gaan op zoek.
